“Schaam je nooit voor je afkomst want het is deel van wie jij bent!”
Gastblog door Camille Blaaker, student geneeskunde in Rotterdam.
In 5 VWO vloog ik met mijn medescholieren de oceaan over naar het koude en regenachtige Nederland, zodat we konden kiezen aan welke universiteit we wilden gaan studeren.
Ik herinner me nog goed dat we op een universiteit een speech te horen kregen van de Nederlandse vertegenwoordiger over hoe goed deze universiteit was en dat diversiteit er juist werd gepromoot. Na het standaard verkooppraatje vroeg hij enthousiast aan de enige Curaçaose student die erbij was, wat hij eigenlijk van de universiteit vond. Deze student zei vervolgens heel kalm dat hij na een paar maanden al was gestopt met zijn studie omdat hij te veel discriminatie ervaarde.
Met één zin overtuigde hij alle 80 Curaçaose scholieren ervan om niet aan die universiteit te gaan studeren.
Discriminatie
Stop je cultuur niet weg, maak er juist je sterke punt van
Stoppen met je studie is een heel begrijpelijke reactie als je discriminatie ervaart. Maar wat ook vaak voorkomt is dat studenten zich juist meer aanpassen aan de cultuur van het land en zo min mogelijk van hun eigen cultuur laten zien.
Want zo ervaren ze minder discriminatie.
Toch wil ik aan iedereen die dit leest duidelijk maken dat je discriminatie kan voorkomen door je unieke cultuur niet weg te stoppen, maar juist tot je sterke punt te maken.
Expectations voor Nederland
Nederland, het land van de mogelijkheden en kansen. Het is voor veel studenten van de eilanden vanzelfsprekend dat je na de middelbare school naar Nederland verhuist om daar aan een van de vele universiteiten aan een studie te beginnen.
Want al hoewel het koud is en de zon er maar een paar keer per jaar langskomt, is Nederland een rijk, veilig en goed geregeld land. Bovendien spreken we de taal en kunnen wij als studenten van de eilanden er relatief goedkoop studeren aan universiteiten die behoren tot de top van de wereld.
Negatieve stereotypes
Deze vanzelfsprekendheid heeft helaas wel nadelen, namelijk dat de negatieve kanten van het Nederlandse studentenleven veel minder worden aangekaart. Hiermee bedoel ik niet per se hoe lastig studeren kan zijn of dat je op jezelf gaat wonen. Daar wordt wel aandacht aan besteed tijdens de voorbereidingslessen op de middelbare school.
Realiteit
Je wilt negatieve opmerkingen en grappen zoveel mogelijk vermijden
Wat geen aandacht krijgt, is hoe het Nederlandse studentenleven eruitziet voor iemand die waarschijnlijk niet op de gemiddelde Nederlander lijkt, een andere cultuur heeft en die Nederlands spreekt met een accent. De werkelijkheid is dat er in Nederland vooral positieve associaties zijn met de eilanden, maar negatieve associaties met de mensen die daar wonen en hun cultuur. ‘Antillianen’ – zoals we worden genoemd in Nederland – worden heel vaak geassocieerd met negatieve stereotypes, zoals criminaliteit, maar ook het niet goed beheersen van de Nederlandse taal, niet op tijd kunnen komen of het hebben van een niet aanwezige vader.
Twijfels
Door deze stereotypes en associaties snap je misschien wel waarom ik twijfelde over wat ik moest vertellen tijdens de introweek van de studie Geneeskunde.
Je wilt natuurlijk negatieve opmerkingen en grappen zoveel mogelijk vermijden.
Ik besloot mijn twijfels te delen met mijn oude buurmeisje uit Curaçao. Zij was een jaar eerder al naar Nederland vertrokken om geneeskunde te gaan studeren aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Dezelfde universiteit waar ik naartoe zou gaan.
Vertel en leg uit
Zij gaf mij de tip om tijdens de introweek juist te vertellen over Curaçao, omdat het de perfecte manier is om een gesprek te starten. Precies het tegenovergestelde van wat ik had verwacht. Maar het bleek echt te werken!
Medestudenten vinden het juist interessant en mooi dat je helemaal alleen naar Nederland komt
Je medestudenten vinden het juist interessant en mooi dat je helemaal alleen naar Nederland bent gekomen, terwijl je familie aan de andere kant van de oceaan woont. Daarbij weten ze dat de eilanden een tropisch paradijs zijn. Ze zullen je vragen waarom je zo gek bent om naar Nederland te komen. Natuurlijk krijg je ook minder leuke vragen zoals: ‘Hoe kan het dat jij zo goed Nederlands spreekt terwijl ze daar een andere taal spreken?’. Mijn ergste ervaring was een medestudent die het zo knap vond dat ik in Nederland kwam studeren, want in Curaçao was er natuurlijk weinig elektriciteit aangezien het in Afrika lag…
Lach tijdens dit soort momenten en leg je gesprekspartner daarna uit hoe het wel zit. Dan heb je gelijk een gesprek gestart, een nieuwe kennis gemaakt en vinden ze je aardig omdat je niet boos wegliep, maar de tijd nam om het aan hen uit te leggen.
Maak het je sterke punt
Door mijn Curaçaose roots kan ik me goed inleven in verschillende culturen
Een voorbeeldsituatie waarin ik juist trots mijn eiland roots liet zien, was tijdens een sollicitatie voor een baan in het ziekenhuis. Er zijn een aantal studententeams waar je kan werken en die nemen maar een paar mensen per jaar aan. Ik solliciteerde voor de meest gewilde plek, namelijk op de spoedeisende hulp.
Melting pot
Maak er gebruik van dat je uit een melting pot van culturen komt
In mijn sollicitatiebrief schreef ik hoe ik door opgegroeid te zijn op Curaçao mij heel goed kan inleven in de verschillende patiënten die elke dag binnenkomen, omdat Curaçao een melting pot is van Europese, Afrikaanse, Zuid- en Noord-Amerikaanse culturen. Verder gaf ik aan dat ik door mijn tijd op Curaçao de tropen- en trauma geneeskunde heel interessant vond. De zorg op het eiland is minder goed dan in Nederland waardoor je als arts vaak in stresssituaties outside the box moet denken met de beperkte materialen die je hebt. Dit is juist de specialiteit van trauma artsen en chirurgen. Maar tropenartsen hebben hier zeker ook mee te maken. Daarbij ligt het Caribisch gebied dichtbij Zuid-Amerika en dus komen er op de eilanden ziektes voor die je bijna nooit meer ziet in Nederland.
Met deze sollicitatiebrief heb ik een van de twee beschikbare plekken weten te bemachtigen!
Erasmus Honours Programme
Dat Curaçao een melting pot is, heb ik ook als belangrijkste punt gebruikt tijdens mijn sollicitatie voor het Erasmus Honours Programme. Dit is een selecte club voor gemotiveerde en goed presterende studenten die meer uit hun studie willen halen. Ik werd hiervoor gevraagd, maar moest wel solliciteren omdat ook hier maar een aantal plekken beschikbaar waren. In mijn sollicitatiebrief maakte ik duidelijk dat ik een nieuw perspectief zou brengen binnen Honours. Doordat ik een groot deel van mijn leven op Curaçao heb gewoond, een eiland dat zoals ik al aangaf een melting pot is van veel verschillende culturen.
Ook hier bleek deze aanpak succesvol, want tijdens het gesprek dat volgde gaven de Honours begeleiders aan dat dit voor hen doorslaggevend was. Aangezien ze juist zoeken naar studenten die outside the box denken en die creatieve oplossingen bedenken voor wetenschappelijke problemen.
Dagelijkse leven
Dit zijn een paar voorbeelden van belangrijke situaties waarin ik door trots te zijn op mijn background juist een stap voor had op de rest. Maar ook in het dagelijkse leven adviseer ik om je cultuur niet weg te stoppen.
Docenten zijn juist geïnteresseerd als jij tijdens kennismakingsrondes vertelt dat je uit de Cariben komt. Je zult verbaasd zijn over wat ze er zelf hebben meegemaakt. Bovendien maakt dit jou ook uniek en zal de professor jou eerder onthouden uit de grote groep studenten.
Trots en humble tegelijk
Ik zou nog meer voorbeelden kunnen geven waarom de trots op mijn afkomst juist alleen maar in mijn voordeel heeft gewerkt, maar jullie snappen inmiddels hopelijk wat ik bedoel. Dit betekent niet dat ik van alle daken ga schreeuwen dat ik een groot deel van mijn leven op Curaçao heb gewoond. Nee, always stay humble, je bent niet beter dan de rest.
Tot slot: bij de start van je studentenleven komt veel kijken, het is een spannende periode en het liefst wil je niet opvallen tussen alle studenten. Maar schaam je nooit voor je afkomst want het is deel van wie je bent!